Lúc làm bài TOEIC, đã bao giờ bạn bị rối khi gặp V-ing và V-ed? Trong video này và những video sau thầy Duy sẽ chỉ cho các bạn cách phân biệt nhé.
Trong bài trước mình có nói nếu chỗ trống cần tính từ thì bạn kiếm đáp án nào là tính từ để chọn vào. Mình cũng có nói động từ dạng V-ing và V-ed cũng có thể đóng vai trò là tính từ. Lỡ bạn gặp trường hợp mà trong đáp án vừa có động từ dạng V-ing và vừa có động từ dạng V-ed thì làm sao để phân biệt giữa hai đáp án này? Dạng này chiếm đến 23% trong tổng số câu chọn tính từ. Một con số tương đối cao nên bạn nào muốn tăng điểm thì cần phải biết chính xác cách làm dạng này. Dạng câu này muốn làm chính xác thì bạn buộc phải biết nghĩa. Và không có cách làm nào để chính xác 100% mà không biết nghĩa. Mình sẽ chỉ cho bạn những cái mẹo để làm mà không cần biết nghĩa, nhưng nó không áp dụng được hết cho các câu và cũng không chính xác 100%. Trước tiên mình chỉ các bạn cách làm đó là cần phải biết nghĩa đã. Bên cạnh đó kỹ năng đọc hiểu của bạn cũng sẽ tốt hơn.
Đầu tiên mình sẽ nói với các bạn là động từ thêm -ing và động từ thêm -ed nó khác nhau như thế nào. Các bạn chắc cũng được học ở trường rồi. Thầy cô giáo dạy các bạn nôm na là -ing mang nghĩa chủ động, còn -ed mang nghĩa bị động. Chính xác thì phải hiểu như thế nào?
Chủ động nghĩa là gì? Chủ tức là làm chủ, còn động tức là hành động. Chủ động là làm chủ hành động. Còn bị động thì bị nghĩa là bị nhận, nên bị động tức là bị nhận cái hành động đó. Tức là tính từ dạng V-ing mang nghĩa làm chủ hành động. Còn tính từ dạng V-ed mang nghĩa bị nhận hành động. Nếu bạn thấy có một danh từ trong câu, rồi bạn thấy có một động từ dạng thêm -ing đóng vai trò tính từ mô tả cho danh từ đó, thì có nghĩa là danh từ đó đang làm chủ hành động này, đang thực hiện hành động này. Còn nếu bạn thấy động từ dạng -ed đóng vai trò tính từ để mô tả cho danh từ đó thì có nghĩa là danh từ đó bị nhận hành động này. Tức là có ai hay cái gì đó làm hành động này với nó. Sự khác nhau về nghĩa là như vậy. Bạn để ý ở đây mình để các chữ lung tung chứ không thẳng hàng vì ý mình muốn nói là không quan trọng vị trí của tính từ nằm ở đâu trong câu, miễn là bạn thấy nó đang mô tả cho danh từ trong câu. Để mình cho bạn ví dụ cụ thể.
Ví dụ đọc trong một câu bạn thấy có danh từ woman (người phụ nữ), rồi bạn thấy có động từ serve (phục vụ) đang ở dạng thêm -ing đóng vai trò là tính từ mô tả cho danh từ woman. Nó có nghĩa là người phụ nữ này làm chủ hành động serve, tức là người phụ nữ đang làm hành động phục vụ, đang phục vụ người ta.
Nếu bạn thấy cũng với danh từ woman (người phụ nữ) đó nhưng động từ serve bây giờ ở dạng thêm -ed. Thì lúc này có nghĩa là người phụ nữ bị nhận hành động serve, ai đó phục vụ người phụ nữ. Tức là người phụ nữ được người khác phục vụ mình. Ông này đang phục vụ cho bà này. Còn ở trên thì bà này đi phục vụ người ta.
Một ví dụ khác:
Ta có danh từ lion (là con sư tử). Rồi có động từ hunt (nghĩa là săn) đang ở dạng thêm -ing đóng vai trò tính từ mô tả cho danh từ lion. V-ing mang nghĩa chủ động, tức là con sư tử làm chủ hành động săn này. Con sư tử này đang đi săn. Cũng với danh từ lion nhưng bây giờ động từ săn ở dạng thêm -ed (hunted) mô tả cho con sư tử đó. Thì có nghĩa là con sư tử đó bị nhận hành động săn này, tức là người ta săn con sư tử. Sự khác nhau là như vậy.
Ví dụ bây giờ mình đưa vào trong bài thi TOEIC, trong một câu như thế này:
Bạn thấy nguyên khúc này là cụm danh từ chỉ người phụ nữ (woman). Người phụ nữ là danh từ chính. Bạn thấy chỗ trống đang cần một tính từ mô tả cho danh từ chính. Tính từ ở đây đang mô tả cho người phụ nữ này. Bạn phân vân giữa tính từ dạng thêm -ing với tính từ dạng thêm -ed. Khi xét nghĩa, nếu bạn thấy người phụ nữ làm chủ hành động phục vụ này, người phụ nữ đang phục vụ người ta thì bạn chọn dạng V-ing là (B) serve-ing. Còn nếu đọc lên mà bạn thấy cái nghĩa là người phụ nữ bị nhận hành động phục vụ thì bạn chọn tính từ dạng -ed điền vào.
Hoặc trong câu này:
Bạn thấy ở đây là cụm danh từ chỉ một con sư tử. Ở sau bạn xác định chỗ trống là tính từ. Con sư tử thì có tính chất gì đó. Bạn cần điền một tính từ mô tả cho con sư tử. Thì bạn cũng lại làm như vậy. Phân vân giữa động từ hunt dạng -ing và hunt dạng -ed thì bạn cứ coi nghĩa của nó. Nếu con sư tử làm chủ hành động săn, đang đi săn con gì đó, thì bạn chọn V-ing. Còn nếu bạn xem nghĩa và thấy con sư tử bị nhận hành động săn thì bạn chọn tính từ dạng -ed.
Để mình khái quát hóa lại cho các bạn và đưa ra từng bước làm.
Nếu bạn gặp một câu điền vào chỗ trống và xác định được đây là tính từ, nhìn vào đáp án vừa có động từ dạng -ed vừa có động từ dạng -ing có thể làm tính từ thì bạn làm như sau:
Bước thứ nhất: Xác định tính từ mô tả cho danh từ nào? Điều này buộc phải biết.
Bước thứ hai: Tính từ V-ing/V-ed hình thành từ động từ nào? Giống như ở trên ví dụ, mình phải xem nó hình thành từ động từ nào, ví dụ như biết nó hình thành từ động từ serve (phục vụ) hay hunt (săn). Bạn phải xem gốc của -ing hay -ed đó là động từ gì.
Bước thứ ba: Bạn phải biết nghĩa của danh từ và động từ đó. Muốn làm chính xác dạng câu này thì buộc phải biết nghĩa.
Bước thứ tư: Xét xem nếu danh từ làm chủ hành động đó thì chọn V-ing, còn nếu danh từ bị nhận hành động đó thì chọn V-ed.
Trong bài sau chúng ta sẽ cùng làm một vài ví dụ cho dạng câu này.